METODA ANIMACJI SPOŁECZNOŚCI LOKALNYCH NA RZECZ DOBRA WSPÓLNEGO

90 | Współpraca, integracja społeczności w realizacji wspólnych celów są nadal chwalebnym wy- jątkiem, a nie powszechnym standardem. Takich wspólnot przybywa, np. w „Działaj Lokalnie” czy „Lokalnych Partnerstwach PAFW”, ale ich liczba nie przekroczyła masy krytycznej, która zmieniłaby sytuację w społeczeństwie. Budowanie silnego kapitału społecznego i społeczeństwa obywatelskiego w społeczno- ściach lokalnych jest więc nadal wielkim wyzwaniem, tym ważniejszym, że jest to droga do zmiany dotyczącej całego społeczeństwa. Wydaje się, że tylko w ten sposób, oddolnie, za- czynając od małych, lokalnych wspólnot, można budować polskie społeczeństwo obywatel- skie. Słuszność takiej drogi potwierdziły m.in . badania Elinor Ostrom. Metoda animacji spo- łeczności lokalnych na rzecz dobra wspólnego, co wykazało przeprowadzone badanie, może być pomocna w podołaniu temu wyzwaniu. Stosowanie metody aktywizuje mieszkańców w działaniach na rzecz dobra wspólnego, łączy, a nie dzieli, zwiększa szanse na to, że działania w społeczności lokalnej przyniosą pożądane efekty w postaci wzmocnienia wspólnotowego kapitału społecznego i lokalnego społeczeństwa obywatelskiego. O skuteczności i użyteczności metody decydują różne czynniki, zostały one szerzej przeana- lizowane w rozdziale piątym. Wśród nich dwa wydają się mieć kluczowe znaczenie. Pierwszy to dobro wspólne . Stosowanie metody pokazało, że nie jest to puste hasło w debacie publicz- nej, ale realne, często materialne dobro, które jest ważne dla mieszkańców, potrafi pobudzić ich aktywność i zachęcić do współpracy. Praktyczna siła takiego oddziaływania dobra wspól- nego w programie LP PAFW wynika przede wszystkim z tego, że nie jest ono przez nikogo narzucone, że to mieszkańcy sami je określają, identyfikują się z nim, korzystają z niego i o nie dbają. Tak jak to określiła w swojej teorii Elinor Ostrom, pozwala to przełamywać wzajemne urazy czy różnice i współdziałać, żeby osiągnąć wspólnie określone cele, które przyniosą ko- rzyści zbiorowe dla całej społeczności, a także indywidualne dla każdego jej członka. Drugi czynnik decydujący o skuteczności metody to partnerstwo , które nie jest tylko ideą, ale praktycznym sposobem realizacji działań na rzecz dobra wspólnego. Bez niego nie da się po prostu stosować metody animacji w praktyce. Formuła partnerstwa umożliwia również włączenie w realizację celów określonych przez mieszkańców potencjału samorządu oraz in- nych instytucji, firm i organizacji działających w społeczności lokalnej, a bez tego często trud- no mieszkańcom te cele osiągnąć. Skoro metoda odpowiada na istotne potrzeby społeczeństwa i jest skuteczna, to warto ją upo- wszechniać. Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności i Akademia Rozwoju Filantropii w Pol- sce podejmują działania w tym względzie w ramach programu „Lokalne Partnerstwa PAFW”, z roku na rok powiększając grono społeczności, w których zastosowano metodę. Potencjalnie metoda jest na tyle uniwersalna, że da się ją zastosować w wielu społecznościach.